Transparantie
De ngo’s zijn transparant over hun missie, visie en werking en hun programma’s. Elke donor mag en hoort te weten hoe de middelen besteed worden. Transparantie geeft ook inzicht in de eigen werking, zodat je die kan verbeteren.
Het werk van de Belgische ngo’s, hun financiën en personeelsgegevens, worden ook geïllustreerd op de transparantietool NGO-Openboek.
Waarom zijn ngo’s transparant?
Omdat het gewoon een goed idee is
We ontvangen van de overheid en van burgers middelen om te werken aan goede doelen in partnerlanden en aan bewustwording van mondiale problemen bij de Belgische bevolking. Het is niet meer dan normaal dat we rekenschap afleggen over wat we met die middelen doen.
Bovendien helpt helderheid en rapportering ook om meer inzicht te krijgen in je eigen werking als ngo en dat leidt tot hogere efficiëntie, omdat je ziet waar kansen en hiaten liggen.
Transparantie zorgt ook voor promotie van het werk van ngo’s, waardoor het helder wordt voor een ruim publiek en dus meer draagvlak krijgt bij de bevolking, wat hopelijk ook tot meer financiële steun leidt.
Omdat we wereldwijd transparant zijn
Op een internationale conferentie van ‘civielemaatschappijorganisaties’ (waaronder dus ngo’s) in 2010 in Istanbul werd ‘transparantie en accountability garanderen’ ingeschreven als één van de 8 ‘effectiviteitsprincipes’ voor deze organisaties.
Omdat het moet
Het Koninklijk Besluit Ontwikkelingssamenwerking van 2016 stelt in Hoofdstuk 6, afdeling 1, artikel 42: “De verantwoording en de controle van de subsidie voldoen aan de principes van integriteit, transparantie en leerproces, die essentieel zijn voor een op vertrouwen gebaseerde relatie tussen een administratie en erkende organisatie.”
Het principe van transparantie houdt in dat ngo’s:
- Regelmatig en op heldere wijze aan de administratie (en dus aan de minister) een werkelijkheidsgetrouw beeld overbrengen van hun werking en projecten
- Zowel op operationeel als financieel vlak
- En dat zij spontaan de aandacht vestigen op eventuele onvoorziene of voorziene afwijkingen in hun programma. Een voorbeeld hiervan: een partnerorganisatie die strijdt voor gelijke rechten wordt na een regeringswissel in een partnerland bij wet verboden.
- Externe evaluatierapporten over de werking publiceren en toelichten hoe ze hun aanpak aanpassen aan de suggesties in die rapporten (de zogenaamde ‘management response’)
- Rapporteren over de programma’s die door het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking (gedeeltelijk) worden gesubsidieerd
De domeinen van transparantie
Transparantie heeft betrekking op de structuur en de werking van de organisatie, haar bestaansreden en doelstellingen, alsook op haar werkdomeinen en resultaten die behaald zijn. Het gaat ook over transparantie over de uitvoering van haar activiteiten en de hindernissen die ze tegenkomt en de lessen die ze daaruit trekt.
Tot slot gaat het over financiële transparantie. Hoe verwerft en beheert de ngo haar middelen, waaraan geeft ze die uit en hoe controleert ze de geldstromen?
Je bent pas transparant als de info…
-
beschikbaar en relevant is
Wat je communiceert aan je directe leden en betrokken donoren dient meer precies te zijn dan wat je aan het grote publiek communiceert – dat dan weer geen boodschap heeft aan al te veel detail. De informatie moet dus afgestemd zijn op de betrokken belanghebbenden. Elke organisatie beoordeelt de relevantie van de informatie die ze verspreidt in functie van het doelpubliek tot wie ze zich richt.
De gegevens worden voorgesteld op verschillende soorten van dragers bestemd voor binnen en/of buiten de organisatie, naargelang het type van informatie. De drager wordt aangepast aan de doelgroep van de transparantie. Zo kan je voor leden of particuliere donoren nieuwsbrieven, de website en sociale media gebruiken of de Algemene Vergadering. Voor officiële instanties grijpen ngo’s al eens vaker naar rapporten of jaarverslagen of schrijven ze gerichte e-mails.
-
toegankelijk
De drager moet gemakkelijk beschikbaar zijn voor de belanghebbenden die er naar op zoek zijn. Als de informatie beschikbaar is op de website, moet ze daar makkelijk te vinden zijn. Voor rapporten of documenten geef je de link op de website of geef je aan hoe je er toegang toe kan hebben.
-
begrijpelijk
De informatie moet afgestemd zijn op de betrokken belanghebbenden. Als de informatie in een rapport of jaarverslag te technisch is (of termen worden gebruikt die specifiek zijn voor de interne organisatie) dan voorziet de ngo in een synthese die toegankelijk is voor een minder gespecialiseerd publiek (of worden bepaalde documenten herschreven).
-
tijdig
Gegevens worden door de ngo’s binnen een redelijke timing gecommuniceerd zodat ze nuttig blijven voor de belanghebbenden. Zo worden de gegevens over de jaarrekening meteen bij de Nationale Bank van België gepubliceerd zodra de Algemene Vergadering ze heeft goedgekeurd.
-
en volledig
Gedeeltelijke of onvolledige gegevens kunnen leiden tot verkeerde interpretaties van de verstrekte informatie en een verlies van geloofwaardigheid van de organisatie.
NGO-Openboek: transparantie over Belgische ngo’s
De federaties ACODEV en ngo-federatie hebben samengewerkt met de leden om tot een transparantietool te komen die al in grote mate de transprantie-engagementen van de ngo’s concreet maakt. NGO-Openboek toont informatie over hun projecten, financiën, human resources en werkdomeinen en over de landen waarin ze actief zijn. Dit alles in de vorm van interactieve kaarten en datavisualisatie. De ngo’s geven daartoe onder meer officiële informatie uit de jaarrekening en balans in een databank in.
NGO-Openboek biedt het ruime publiek een inzicht in de missie en visie van ngo’s en hun programma’s die ze in partnerlanden en in België uitwerken. Je kunt als bezoeker gericht opzoeken welke ngo in welk land actief is en op welk domein en hoeveel middelen worden vergaard en waaraan die worden besteed.
Ga snel eens kijken op NGO-Openboek